…po 24 lutego 2022
Pomysłodawcami utworzenia w Warszawie szkoły dla ukraińskich dzieci, które trafiły do Polski po wybuchu wojny w Ukrainie byli Jakub Kiersnowski, prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie (KIK) oraz Myrosława Keryk, prezes Fundacji Ukraiński Dom (UD). Wraz z grupą skupionych wokół siebie aktywistów (zarówno z Polski jak i Ukrainy), rozpoczęli intensywne działania na rzecz otwarcia szkoły w najkrótszym możliwym terminie. Priorytetem wówczas było zapewnienie dzieciom bezpiecznych warunków do nauki: profesjonalnej opieki psychologicznej, nauki w ojczystym języku pod okiem wykwalifikowanej kadry pedagogicznej oraz bezpiecznej przestrzeni edukacyjnej.
Szkoła na 3 miesiące, czyli rok szkolny 2021-2022
Na początku podstawowym celem było odbudowanie w naszych podopiecznych poczucia bezpieczeństwa i stworzenie warunków do spokojnego dokończenia roku szkolnego (wówczas pozostawały jedynie 3 miesiące do wakacji). Istnienie SzkoUA nie byłoby możliwe bez wsparcia organizacji międzynarodowych – od samego początku głównym partnerem projektu jest organizacja Save the Children International (SCI). Dzięki wsparciu finansowemu SCI i zaangażowaniu wielu wolontariuszy (z KIK, UD, Polskiej Fundacji Szkolnej, Przymierza Rodzin i wielu innych osób dobrej woli) udało się stworzyć pełnowymiarową szkołę w zaledwie 24 dni. W tym czasie został znaleziony lokal, zatrudnieni nauczyciele, zrekrutowani uczniowie, opracowane programy edukacyjne oraz pozyskani sponsorzy. Otwarcie Warszawskiej Szkoły Ukraińskiej – SzkoUA, prowadzącej edukację w języku ukraińskim i według ukraińskich programów edukacyjnych, pozwoliło ukraińskim dzieciom uniknąć stresu związanego z wejściem do polskiego systemu i kształtować swoją tożsamość kulturową.
Od samego początku SzkoUA kładziemy duży nacisk na naukę języka polskiego, polskiej historii i kultury. Jest to niesłychanie ważne, gdyż ułatwia naszym uczniom i ich rodzinom integrację z polskim społeczeństwem.
W roku szkolnym 2021-2022 istnienie szkoły stało się możliwe dzięki ścisłej współpracy z gminą Dawidów w obwodzie Lwowskim. Nasi uczniowie zostali zapisani na naukę eksternistyczną do 10 różnych szkół tej gminy, dzięki czemu ucząc się stacjonarnie w Warszawie mogli w czerwcu 2022 r. otrzymać świadectwa ukraińskie oraz promocję do kolejnej klasy.
Powstanie SzkoUA przyciągnęło uwagę wielu instytucji i mediów. Naszą szkołę odwiedziła Pierwsza Dama RP Agata Kornhauser-Duda, która podarowała szkole podręczniki do nauki języka ukraińskiego. Część podręczników SzkoUA mogła otrzymać dzięki współpracy z klastrem edukacyjnym MriyDiy, który zorganizował ich dostawę z Ukrainy. Dzięki współpracy z Ambasadą Ukrainy w Warszawie i wsparciu finansowemu SCI oraz Goldman Sachs szkoła została w pełni wyposażona w ukraińskie podręczniki. Informacje o projekcie SzkoUA trafiły do mediów zagranicznych. Napisały o nas między innymi media z USA, Japonii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Polski i innych krajów. BBC przygotowała film z udziałem naszych uczniów. Informacje o powstaniu i działalności naszej szkoły pojawiały się w ukraińskich kanałach, m.in.: INTER, STB, kanał Ukraina.
Wojna trwa dalej, czyli rok szkolny 2022-2023
Wbrew naszym nadziejom na szybkie zakończenie działań wojennych, tragedia w Ukrainie trwała nadal. W związku z tym podjęliśmy decyzję, że zaplanowany na 3 miesiące projekt SzkoUA, musi zostać przedłużony na kolejny rok szkolny – 2022/2023. Tym razem nasi podopieczni mogli kontynuować naukę w systemie ukraińskim dzięki współpracy z lwowską prywatną szkołą Mriy Diy. Przez cały rok 270 uczniów ukraińskich uczyło się przy ul. Grójeckiej w Warszawie zgodnie z programem edukacyjnym zatwierdzonym przez Ministerstwo Edukacji i Nauki Ukrainy. 25 ukraińskich nauczycieli, 3 dyrektorki oraz 3 psychologów czuwało nad prawidłowym przebiegiem procesu edukacyjnego, a kolejnych 7. pracowników administracji troszczyło się o budynek i organizację pracy w SzkoUA.
Rok obfitował w wiele wspaniałych inicjatyw i partnerstw. Dzięki współpracy z Dzielnicą Ochota oraz Fundacją MultiSport zapewniliśmy uczniom zajęcia pływackie oraz fitnessowe z profesjonalnymi trenerami. Fundacja Digital University wsparła nas w organizacji zajęć z robotyki dla najmłodszych. Uczniowie starszych klas odwiedzali regularnie Wydział Fizyki UW korzystając z profesjonalnej pracowni. Dzięki uprzejmości Fundacji Krzyżowa, Konsulatu RFN oraz Goldman Sachs udało się nam wyjechać niemal całą szkołą na zimową “Białą SzkoUA” na Dolny Śląsk oraz wiosenną “Zieloną SzkoUA” na Warmię. Nasi nauczyciele w ramach współpracy z Fundacją SOK korzystali przez cały rok z zajęć z języka polskiego, natomiast klasa 11 przeszła intensywny kurs certyfikacyjny na poziomie B1, dzięki czemu naszym absolwentom łatwiej było później aplikować na studia w Polsce. Ze względu na ogromną liczbę chętnych do zdawania egzaminu NMT (odpowiednik polskiej matury), SzkoUA postanowiła wesprzeć Ministerstwo Edukacji Ukrainy w procesie przeprowadzania egzaminu i, przy wsparciu Fundacji Dokładam się oraz Inicjatywy “Uwolnij Złomka”, w SzkoUA powstało Tymczasowe Centrum Egzaminacyjne. W czerwcu i lipcu ponad 560 abiturientów szkół ukraińskich (głównie z nauczania online) mieszkających tymczasowo w Europie zdawało egzamin w budynku naszej SzkoUA. W wakacje natomiast przy współpracy ze Związkiem Harcerstwa Polskiego i wsparciu finansowemu Goldman Sachs, zorganizowaliśmy w Borach Tucholskich obóz dla 50 ukraińskich dzieci.
Edukacja integrująca, czyli rok szkolny 2023-2024
W obliczu przedłużającego się konfliktu na terytorium Ukrainy oraz braku możliwości powrotu do domu wielu naszych uczniów i ich rodzin, postanowiliśmy, poza kontynuowaniem pracy w ukraińskim systemie edukacji (Szkoła MriyDiy we Lwowie), dołączyć również do polskiego systemu.
Tym razem z pomocą przyszła nam Szkoła Montessori im. U. Ledóchowskiej oraz Liceum Stevensona prowadzone przez Ośrodek Edukacji Montessori (OEM). Od września 2023 podopieczni SzkoUA dołączyli do grona uczniów polskiego systemu oświaty – uczą się w oddziałach przygotowawczych szkół prowadzonych przez OEM.
SzkoUA oferuje zatem swoim uczniom autorski program nauczania łączący dwie podstawy programowe. Ponadto prowadzimy binarne zajęcia polsko-ukraińskie oraz intensywny kurs języka polskiego jako obcego. Na koniec roku nasi uczniowie mają możliwość otrzymania dwóch świadectw równolegle – polskiego i ukraińskiego.
Jesteśmy przekonani, że istnienie ukraińskich instytucji edukacyjnych za granicą jest niezwykle istotne dla zachowania i kształtowania ukraińskiej tożsamości narodowej. Jednocześnie w obliczu przedłużającej się wojny mamy świadomość jak ważne jest zapewnienie ukraińskim uczniom dobrej, spokojnej integracji z polskim społeczeństwem. Misja SzkoUA opiera się na oferowaniu szerokiego spektrum możliwości. Nauka w SzkoUA pozwala ukraińskim rodzinom na odroczenie decyzji o ostatecznym wyborze ścieżki edukacyjnej dla ich dzieci nie zamykając przed nimi żadnej z opcji. Uczniowie SzkoUA nie tkwią w zawieszeniu pomiędzy systemami edukacyjnymi, tylko korzystają z nich obu – nasza szkoła daje jednocześnie możliwość kontynuacji nauki w systemie ukraińskim, jak i łagodnego przejścia do systemu polskiego. W SzkoUA staramy się przygotować uczniów na każdą ewentualność: zarówno do powrotu do Ukrainy jak i dłuższego pobytu w Polsce. Uczymy otwartości i tolerancji, nauka w naszej szkole pozwala na pozytywną, spokojną integrację (nie asymilację!) przy jednoczesnym zachowaniu ukraińskiej tożsamości kulturowej naszych uczniów. Wierzymy w naszych uczniów, a oni nam ufają.